Het consumententeam van Radio2 gaat op zoek naar een antwoord op al je vragen. Heb je een verhaal of vraag, laat het ons weten op [email protected].

De dochter van Paul vertrok eind augustus op Erasmusuitwisseling naar Zwitserland voor 6 maanden. "Haar kot kost 804 Zwitserse frank (CHF) per maand", vertelt hij. Toen Paul eind augustus de eerste keer de huur online wou betalen, werd hem in totaal 871 CHF aangerekend. "Extra kosten voor het berekenen van de wisselkoers, maar er kwamen ook hoge administratieve kosten van 21 euro bovenop."

Paul kaart zijn probleem aan bij zijn bank, Belfius. Daar vertellen ze hem dat hij de administratieve kosten kan vermijden door een SEPA-overschrijving te doen, rechtstreeks in euro. "De volgende keer heb ik dat zo gedaan: zelf de huursom omgerekend van Zwitserse frank naar euro en via SEPA overgeschreven. En inderdaad, er kwamen deze keer geen administratieve kosten bij. Maar waarom was dat niet meteen duidelijk in de bankapp?" vraagt Paul zich af. "En waar gaat die 21 euro eigenlijk naartoe? Is dat puur voor het omrekenen van Zwitserse frank naar euro? Dat noem ik nu eens een dure rekensom door de bank!"

"SEPA" staat voor Single Euro Payments Area en bestaat uit alle landen van de Europese Unie (dus ook landen als Zweden of Denemarken, waar ze niet in euro betalen) samen met landen als IJsland, Liechtenstein, Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk en Monaco. In de zone kan je Europese betalingen eenvoudiger uitvoeren omdat er geen onderscheid meer gemaakt wordt tussen het land van de betaler en dat van de ontvanger. Betalingen binnen deze zone moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden. Zo moeten beide rekeningnummers een IBAN-structuur hebben, een international bank account number.

De Belgische bankfederatie Febelfin vermoedt dat de kosten die Paul uitspaart door een SEPA-overschrijving uit te voeren, zullen verschuiven naar de kotbaas van zijn dochter. "Wellicht zal de begunstigde opdraaien voor de administratieve kosten. Je kan enkel volledig kosteloos een internationale overschrijving doen tussen 2 rekeningen in euro. Zodra er een omwisseling moet gebeuren - in dit geval van euro naar Zwitserse frank - zijn er altijd kosten aan verbonden", verklaart woordvoerder Isabelle Marchand.

Maar waarvoor worden die kosten dan precies aangerekend? 

De kosten, in dit geval 21 euro, omvatten verschillende acties die de bank moet uitvoeren, zoals wisselkoers- en verwerkingskosten. "Dat bedrag wordt bovendien niet door 1 bank aangerekend, want bij een internationale overschrijving zijn meerdere banken én administratieve bemiddelaars betrokken die zorgen voor een naadloze transfer."

"Die kosten zijn ook niet altijd overal dezelfde. Ze zijn afhankelijk van het land waarnaar je geld stuurt, maar ook van de zendende en ontvangende bank én van de munteenheid die gebruikt wordt om de actie uit te voeren", legt Isabelle Marchand nog uit. "Soms is het een vast bedrag, soms wordt er een percentage berekend op de overgeschreven som." Maar in de SEPA-zone kan het dus kosteloos.

SEPA-overschrijvingen in euro zijn dus meestal kosteloos, afhankelijk van de tarieven van je bank. Als er toch kosten worden aangerekend, dan worden die eerlijk verdeeld over de betaler en de ontvanger. Een belangrijke voorwaarde waar banken zich aan moeten houden is dat een internationale overschrijving niet meer mag kosten dan een nationale. Dat maakt dat SEPA-betalingen in België meestal kosteloos zijn, omdat Belgische banken doorgaans niets aanrekenen voor overschrijvingen in eigen land.

Als we spreken van een internationale overschrijving - naar een andere munt dan de euro - dan vloeien er altijd kosten voort uit het netwerk dat banken nodig hebben om bijvoorbeeld de wisselkoers te berekenen. "De kosten worden ofwel verdeeld over de betalende en ontvangende partij ofwel krijgt één van beide de volledige kosten aangerekend. Deze kosten zullen verschillen van bank tot bank en we raden klanten dus aan om goed de tarieflijsten te bekijken van hun eigen bank", aldus nog Febelfin.